Cho đến nay, Apple, Google và Microsoft, mỗi công ty đều có hệ điều hành riêng và một hệ sinh thái di động riêng, lần lượt là iOS, Android và Windows Phone. Tất cả đều vừa được nâng cấp và sẵn sàng cạnh tranh với nhau.

 
Windows Phone 8 trên Nokia 920, Android 4.2 trên Nexus 4, và iPhone 5 chạy iOS 6

Chuyên mục CNTT của hãng tin CNN đã có bài viết tổng hợp về ba hệ điều hành này, phân tích những đặc điểm nổi bật của mỗi phần mềm, để người dùng nhận diện chúng rõ hơn và xem xét smartphone dùng hệ điều hành nào phù hợp với họ.

Thực ra, thị trường còn có thêm 2 hệ điều hành di động nữa là BlackBerry và Symbian, tuy nhiên thời gian gần đây hai hệ điều hành này đang bị mất thị phần và không hấp dẫn người tiêu dùng nhiều. BlackBerry sắp sửa ra phiên bản BlackBerry 10 nhưng phải đến năm 2013 mới có mặt.

Android

Hệ điều hành Android được Google ra vào năm 2008 và hiện đã là hệ điệu hành smartphone số 1 trên thế giới. Theo hãng nghiên cứu IDC, trong quý III/2012, cứ 4 smartphone bán ra lại có 3 smartphone chạy Android. Những phân tích sau là các nét đặc trưng của phiên bản Android mới nhất, Android 4.2, hay Jelly Bean.

Giao diện

Android có giao diện chi tiết nhất trong số các hệ điều hành hiện có, với nhiều tuỳ chọn và nhiều linh hoạt khi bạn thiết lập theo nhu cầu của bạn. Màn hình Home có thanh tìm kiếm Google ở trên cùng, và một thanh công cụ ở dưới cùng chứa 4 biểu tượng hoặc folder ứng dụng. Nút giữa cung cấp danh sách đầy đủ các ứng dụng cài đặt trên điện thoại.

Bạn có thể đặt các biểu tượng ứng dụng yêu thích ở bất kỳ đâu và sau đó vỗ vào biểu tượng để mở ứng dụng. Bạn cũng có thể trang trí các trang với các widget. Widget giống như các ứng dụng mini tương tác, thể hiện thông tin sống như cập nhật mới nhất Twitter của bạn, các tiêu đề trong thư viện media hay các album ảnh nhỏ mà bạn có thể búng vào từ màn hình Home. Bạn cũng có thể thêm các widget trên màn hình khoá.

Kéo ngón tay xuống từ trên đỉnh màn hình sẽ hiện ra các thông báo. Nếu bạn bị “lạc đường”, bạn có thể chỉ cần bấm vào phím back hoặc home ở dưới cùng màn hình.

Ứng dụng và nội dung

Trên các điện thoạ Android, ứng dụng, game và các nội dung như phim và nhà đều có bán ở Google Play. HIện có khoảng 675.000 ứng dụng và game trong kho này, ít hơn Apple App Store.

Các thiết bị thường được nhà sản xuất cài sẵn một số ứng dụng, nhiều ứng dụng nhằm “nhử” bạn đăng ký và phải trả tiền. Máy Windows Phone cũng thế.

Tính năng chính

Tuỳ biến và kiểm soát là hai điểm cuốn hút lớn của Android. Ngoài ra, nền tảng này cũng có rất nhiều tuỳ chọn. Phiên bản cập nhật nhất bổ sung thêm tính năng bàn phím thú vị có tên là Gesture Typing, cho phép bạn viết chữ bằng cách kéo ngón tay xung quanh thay vì vỗ vào từng chữ cái.

Google Now sử dụng vị trí và thời gian hiện tại của bạn để thể hiện những thông tin liên quan nahát, như giờ chuyến bay sắp tới và cập nhật tình hình giao thông công cộng. Tìm kiếm bằng giọng nói cũng được tích hợp, nên bạn có thể nói câu hỏi và từ khoá tìm kiếm vào điện thoại.

Và tất nhiên, Android có ứng dụng bản đồ Google Maps.

Phần cứng

Android có mặt trên rất nhiều smartphone. Hầu như ở khung giá nào, nhà sản xuất nào cũng có sản phẩm Android.

Vì Android là nguồn mở, nên các công ty có thể dùng hệ điều hành này và biến đổi nó để hợp với phần cứng của họ. Điều này có nghĩa sẽ có một số phiên bản khác nhau của cùng một hệ điều hành. Một trong những lưu ý với điều này là các bản cập nhật phần mềm phải tương tích với mỗi version, và các thiết bị Android có thể rất chậm cập nhật.

Hiện tại, chỉ có smartphone duy nhất chạy Android 4.2 là mẫu Nexus 4 do LG sản xuất.

Ai nên dùng Android

Android sẽ rất thích hợp với những người dùng nhiều sản phẩm Google (như Gmail, Google Drive, Google Calendar); hợp với những người thích bản đồ có nhiều thông tin và độ chính xác cao; nhưng người thích kiểm soát hệ thống máy tính và là những fan của tuỳ biến.

Ngoài ra, Android cũng hợp với những ai đang tìm kiếm mua một mẫu smartphone giá rẻ, không sẵn sàng chi tiền cho Apple, hay những người dùng thích màn hình to.

iOS 6

Hệ điều hành iOS 6 của Apple chạy trên các thiết bị iPhone, iPad và iPod touch. Đây là hệ điều hành smartphone bán chạy thứ 2. 14% smartphone bán ra trên toàn thế giới trong quý vừa qua chạy iOS. Khoảng cách giữa Android và iOS lớn, nhưng nên nhớ rằng nền tảng của Apple chỉ chạy trên 1 dòng smartphone duy nhất, là iPHone.

Giao diện

iOS có giao diện dễ hiểu nhất, và hàu như không thay đổi kể từ khi iPhone đầu tiên ra vào năm 2007. Màn hình Home hiển thị các biểu tượng ứng dụng. Bạn có thể sắp xếp các ứng dụng thành folder hay tìm kiếm chúng với tính năng tìm kiếm Spotlight.

iPhone không hiển thị các nội dung cập nhật lên màn hình Home như Android và Windows Phone. Nó có một trung tâm thông báo và phù hiệu thông báo có thể xuất hiện trên các biểu tượng. Màn hình khoá khong tuỳ biến lắm ngoài ảnh nền. Một dock cố định dọc phía dưới cùng màn hình có thể hiển thị 4 ứng dụng mà bạn hay dùng nhất.

Ứng dụng và nội dung

Ứng dụng iOS có thể mua chính thức tại Apple App Store. Hiện có hơn 700.000 ứng dụng và game trong Apple App Store. Số lượng ứng dụng nhiều luôn được Apple nhấn mạnh, song điều đáng lưu ý hơn là sự sẵn có của những ứng dụng chất lượng và sự sẵn sàng của các nhà phát triển và công ty sản xuất ứng dụng tốt cho nền tảng.

Các nội dung bao gồm nhạc, phim, chương trình TV, sách… đều mau được qua iTunes Store. Ngoài ra, bạn có thể mua chúng qua Amazon và đồng bộ chúng vào iPhone. Sách có thể mau trực tiếp qua iBook.

Apple kiểm soát rất chặt chẽ hệ điều hành của hãng, chỉnh sửa chính xác các tính năng trước khi đưa ra sản phẩm cuối cùng. Điều này có nghĩa là sẽ không có ứng dụng nào được cài trước trên máy, trừ những ứng dụng cần thiết nhất.

Tính năng chính

iPhone chính là tính năng nổi trội của iOS. iPhone có thiết kế đẹp, phiên bản mới nhất rất nhẹ và bền.

Tính năng hỗ trợ giọng nói Siri dễ sử dụng, các ứng dụng chất lượng cao của bên thứ ba là một điểm mạnh nữa của iOS. Nếu bạn ở gần một Apple Store, bạn có thể được hỗ trợ công nghệ miễn phí.

Phần cứng

Hệ điều hành iOS của Apple chỉ chạy trên iPhone, iPod touch và iPad. Phiên bản mới nhất, iOS 6, chạy trên iPhone 3GS, iPhone 4, iPhone 4S và iPhone 5. Một số tính năng như chế độ chụp ảnh panorama và Sỉi chỉ có trên iPhone 4S và iPhone 5.

Ai nên dùng iOS

iOS được thiết kế cho những người thích một giao diện đơn giản; những người không thuộc giới công nghệ sẽ đánh giá cao tính thuận tiện của iOS; người dùng Mac, hay những người yêu thiết kế thẩm mỹ cũng sẽ thích iOS.

Windows Phone 8

Đây là thế hệ thứ 2 của hệ điều hành Windows Phone mà Microsoft tung ra vào năm 2010. Windows Phone 8 vừa được công bố vào 29/10 vừa qua, và Microsoft hy vọng chiến dịch marketing đắt đỏ cùng các tính năng được nâng cấp sẽ giúp hãng lên vị trí số 5 trên thị trường. Quý trước, chỉ 2% điện thoại bán ra là thiết bị Windows Phone.

Giao diện

Thay vì các biểu tượng, màn hình Home của Windows Phone 8 chứa đầy các ô vuông màu sắc tươi tắn. Mỗi ô có thể hiển thị các thông tin mới, như album ảnh hay email mới nhất của bạn, giúp bạn tiết kiệm thời gian khi xem tin mới nhất.

Vuốt sang bên trái sẽ hiện ra dah sách các ứng dụng đã cài đặt xếp theo bảng chữ cái. Vỗ và giữ vào một ứng dụng để đưa nó lên màn hình khởi động. Vỗ vào một ô vuông và giữ để thay đổi kích thước hoặc vị trí của nó.

Người dùng cũng có thể hiển thị các thông tin cá nhân hoá trên màn hình khoá, như sự kiện lịch trìng gần nhất, email, SMS hay các cuộc gọi nhỡ.

Ứng dụng và nội dung

Lựa chọn ứng dụng trên Windows Phone 8 là ít nhất trong số 3 nền tảng, nhưng Microsoft đang nỗ lực hết sức để thu hút nhà phát triển. Hệ thống chia sẻ với Windows 8, vì thế các nhà phát triển sẽ dễ dàng hơn khi tạo ứng dụng cho cả hai nền tảng.

Cũng như điện thoại Android, thường có các ứng dụng được cài sẵn trên máy Windows Phone, nhưng bạn có thể dễ dàng xoá chúng.

Âm nhạc sẽ có trên kho nhạc Xbox, nhưng bạn phải đồng bộ phim và chương trình TV qua một ứng dụng desktop. Pandora radio cũng được cài sẵn với 1 năm miễn phí sử dụng dịch vụ không dính quảng cáo. Điện thoại Nokia có dịch vụ Nokia Music cài sẵn.

Các tính năng chính

Màn hình chính là điểm nhấn của Windows Phone 8. Nó đơn giản, thú vị và dễ hiểu, nó làm rất tốt nhiệm vụ hiển thị thông tin quan trọng.

Kids Corner rất hấp dẫn với các bậc cha mẹ. Nó tạo ra một hồ sơ riêng dành cho trẻ em, hạn chế trẻ em vào các ứng dụng và ngăn chúng không vào các tài khoản cá nhân của bạn. Data Sense là một tính năng mới mà Microsoft tuyên bố sẽ tối ưu hoá tổng dữ liệu bạn dùng.

Tuy nhiên, Microsoft có thể nên quảng bá mạnh mẽ hơn tính năng doanh nghiệp của Windows Phone. Làm việc với các tài liệu Office và đồng bộ chúng trên các thiết bị dễ hơn, có nhiều tính năng cài sẵn cho những doanh nghiệp cần hỗ trợ điện thoại cho nhân viên.

Phần cứng

Phiên bản mới của Windows Phone hỗ trợ phần cứng tốt hơn sản phẩm tiền nhiệm, bao gồm những mẫu điện thoại có độ phân giải cao hơn, bộ vi xử lý đa lõi và NFC. Gần đây, chỉ có một số điện thoại Windows Phone 8 bán ra, của HTC, Samsung và Nokia. Mẫu điện thoại được nói đến nhiều nhất là Nokia 920, có camera mạnh mẽ.

Một điều không may là những người đã mua thiết bị chạy Windows Phone 7 sẽ không thể nâng cấp lên hệ điều hành mới. Để cập nhật OS, họ phải mua điện thoại mới.

Ai nên dùng Windows Phone 8

Windows là hệ điều hành được dùng nhiều nhất trên thế giới, và CEO Steve Ballmer của Microsoft nói ông nghĩ có 500 triệu người sẽ dùng Windows 8 vào cuối năm 2013. Windows Phone 8 sẽ là thiết bị đồng hành tốt cho những người dùng Windows 8 trên PC. NÓ cũng là lựa chọn tốt cho những người muốn có một giao diện đơn giản và có thể tuỳ biến. Windows Phone 8 cũng hợp với những người thường dùng Microsoft Office; hợp với các bậc bố mẹ muốn chia sẻ điện thoại với con cái và kiểm soát con cái.