Trang chia sẻ nội dung mới nổi Pinterest đang có mức tăng trưởng chóng mặt và gây được sự chú ý của cộng đồng mạng. Tuy nhiên, bản quyền các nội dung được thành viên tải lên là một vấn đề lớn của mạng xã hội này.

Chỉ trong vòng chưa đầy 1 tuần sau khi Pinterest cung cấp công cụ (mã lập trình) để các website khác có thể bảo vệ các nội dung bản quyền của họ nếu muốn, Flickr ngay lập tức cung cấp công cụ này cho các thành viên của mình để đảm bảo quyền sở hữu trí tuệ của các thành viên mạng chia sẻ ảnh này. Vậy các doanh nghiệp cá nhân cần làm gì để có thể tận dụng được Pinterest như một công cụ marketing hiệu quả mà vẫn đảm bảo được tính bản quyền cho các tài nguyên số của mình trước sự “hăng hái” của thành viên Pinterest?

Pinterest – cơn ác mộng về bản quyền?

Chia sẻ ảnh trên Pinterest khác với các mạng xã hội khác. Cả Twitter và Facebook đều khuyến khích người dùng chia sẻ trải nghiệm và các hình ảnh mang tính cá nhân thay cho các nội dung là sản phẩm của người khác. Facebook đưa ra khuyến cáo ngay từ khi người dùng tải ảnh lên bằng cách yêu cầu người dùng xác nhận rằng phải có quyền sử dụng ảnh đó. Các vấn đề liên quan đến bản quyền được hướng tới người đầu tiên đăng tải hình ảnh thay vì những người chia sẻ các đường dẫn liên quan.

Với mục đích để người dùng có trải nghiệm thoải mái, Pinterest không nhắc nhở hay cảnh báo họ các vấn đề này trước khi “pin” (ghim – cách gọi khác của mạng này về việc đăng tải thông tin) một nội dung hay hình ảnh nào đó. Việc chia sẻ các nội dung này góp phần làm cho nhiều người biết đến, nhưng nhiều nghệ sĩ hay nhiếp ảnh gia sẽ muốn được trả tiền hoặc xin phép trước khi chia sẻ rộng rãi tác phẩm của họ.

Theo bà Deborah Sweeney, luật sư về các vấn đề sở hữu trí tuệ và CEO của MyCorporation, mô hình kinh doanh của Pinterest có vấn đề vì “bản chất [mạng này] khuyến khích người dùng đăng tải/chia sẻ lại hình ảnh sẽ khiến cho người dùng sử dụng các nội dung này theo cách mà họ muốn”. Điều này sẽ dẫn tới việc người dùng lấy các hình ảnh trên trang Pinterest của họ sang sử dụng trên các trang web hoặc blog khác cho dù việc làm này đi ngược với các quy định trong Điều khoản sử dụng dịch vụ của Pinterest.

Ví dụ, nội dung được "pin" trong hình bên là ảnh quảng cáo cà phê từ những năm 1980 của General Mills. Nếu hãng này muốn xử lý hành vi này, họ sẽ phải yêu cầu Pinterest gỡ bỏ hình ảnh quảng cáo này xuống theo như Pinterest hướng dẫn. Tuy nhiên, theo Điều khoản sử dụng dịch vụ của Pinterest, người dùng phải có trách nhiệm xin phép được sự đồng ý của General Mills trước khi đăng tải bất kỳ thứ gì liên quan đến thương hiệu của hãng này.

Có vẻ như Pinterest đẩy trách nhiệm này sang cho thành viên nhưng lại tự đứng ra xử lý các vi phạm bản quyền. Tại sao không để chủ nhân các nội dung bản quyền tự đàm phán với những người dùng vi phạm? Pinterest có thể gỡ bỏ các nội dung vi phạm nhanh hơn người dùng, và nó có quyền đó theo Điều khoản sử dụng dịch vụ đã được người dùng đồng ý khi trở thành thành viên.

Đẩy trách nhiệm về bản quyền cho người dùng

Pinterest không có bất kỳ một chính sách nghiêm ngặt nào về việc người dùng không được sử dụng nội dung của bên thứ 3, thay vào đó nó chỉ kiểm soát các nội dung cá nhân mà người dùng thu thập trên trang của họ. Tuy vậy Pinterest có quy định trong Điều khoản sử dụng dịch vụ rằng: ”Bạn nhận thức được và đồng ý rằng bạn hoàn toàn chịu trách nhiệm về tất cả nội dung của các thành viên khác mà bạn cho phép chúng hiển thị trên website, ứng dụng và các dịch vụ”.

Kẽ hở pháp lý ở đây cũng tương tự vấn đề mà Sweeney đã nêu ra. Vấn đề là các hình ảnh/nội dung vẫn nằm trên trang của Pinterest cho dù người dùng chỉ đặt nó nằm trong bộ sưu tập cá nhân của mình. Sweeney nói: ”Pinterest sẽ gặp khó khăn trong việc bào chữa cho mình khi đẩy các nghĩa vụ pháp lý sang cho người dùng. Tòa án sẽ có những lập luận của mình về tình trạng vi phạm bản quyền”. Một chuyên trang chuyên thu thập và phân tích các khiếu nại pháp lý về hoạt động trực tuyến tỏ vẻ đồng tình với quan điểm này khi cho rằng ”việc tạo ra một diễn đàn để đăng tải và phân phát các nội dung bản quyền hay công cụ bẻ khóa cũng được coi là dính dáng tới vi phạm bản quyền”.

Tuy vậy nếu bạn muốn các hình ảnh của doanh nghiệp/sản phẩm của mình được “pin” lên Pinterest, hãy nhớ xác lập toàn quyền sở hữu đối với các bức ảnh đó với nhiếp ảnh gia/người thực hiện việc chụp ảnh để chắc chắn rằng việc chia sẻ các bức ảnh này trên Pinterest là được phép. Nhờ vậy, bạn sẽ chỉ phải trả số tiền thù lao cho các bức ảnh này 1 lần mà thôi chứ không cần lo nghĩ tới các vấn đề bản quyền liên quan khác.

Sử dụng mã bảo vệ của Pinterest (Nopin Code)

Nếu bạn muốn bảo vệ các nội dung của mình trước các “nguy cơ” từ Pinterest, hãy sử dụng mã lập trình “nopin” để khóa các bức ảnh này khỏi bị “pin” lên mạng xã hội này. Bạn chỉ việc nhúng đoạn mã này vào thành phần HTML trên trang web của mình. Mặc dù việc này có thể ngăn chặn việc tải/lưu bức ảnh, có vẻ như sẽ ngăn chặn được việc ăn cắp bản quyền. Song những kẻ cố ý vẫn luôn có thể tiến hành chụp ảnh màn hình và “thuổng” tác phẩm của bạn dễ dàng.

Trên mạng xã hội chia sẻ ảnh Flickr, các bức ảnh ở chế độ mặc định đều được đánh dấu có bản quyền và được bảo vệ để không thể “pin”được. Hôm thứ 6 vừa rồi, trong một trao đổi với VentureBeat, đại diện của Flickr cho biết "chỉ các nội dung an toàn và công khai và có nút chia sẻ ở chế độ bật mới có thể được “ghim” lên Pinterest”.

Pinterest còn có thể làm những gì?

Pinterest có một trang riêng phục vụ cho việc khiếu nại các vấn đề bản quyền, các nghệ sĩ, tác giả có thể liên hệ để yêu cầu gỡ bỏ các nội dung vi phạm. Mặc dù Pinterest đang rất nỗ lực trong việc cung cấp các công cụ cho các nghệ sĩ, nhiếp ảnh gia và luật sư sở hữu trí tuệ nhằm đẩy mạnh việc chống vi phạm bản quyền, song Sweeney cho rằng trang này còn phải nỗ lực nhiều hơn nữa.

"Pinterest nên làm việc với các nhà cung cấp ảnh lớn và tìm ra một phương thức bồi thường cho các bức ảnh vi phạm của các nhà cung cấp ảnh này. Các chủ sở hữu cá nhân bị vi phạm bản quyền có thể sẽ gặp khó trong việc đòi bồi thường này do thua thiệt trong khả năng đàm phán hoặc không có các tổ chức đại diện đủ mạnh để đứng ra đòi quyền lợi”.

Nguồn gốc của vấn đề là bản thân khái niệm cốt lõi của Pinterest là việc người dùng sử dụng lại các hình ảnh của người khác, những nội dung mà lẽ ra phải được cấp phép, xét duyệt hoặc trả tiền trước khi đăng tải. Nhưng người dùng có lẽ đơn giản là không quan tâm tới việc này.

Việc cung cấp mã lập trình “nopin” ngăn chặn “pin” trực tiếp hình ảnh/nội dung là một hướng đi đúng đắn của Pinterest. Trang này nên học hỏi các mạng xã hội đi trước về việc ngăn chặn viêc phát tán tự do các nội dung vi phạm bản quyền để tránh cho bản thân đơn vị điều hành trang web và người dùng thành viên khỏi các rắc rối pháp lý trong tương lai.

Theo PC World.