Có sự liên hệ nào giữa bức minh họa trên với phát biểu “Bổ đề cơ bản” của GS.Ngô Bảo Châu (NBC)? Thưa rằng có. Trong trường hợp đầu là ở dạng đơn giản nhất có thể. Còn chứng minh của NBC sử dụng một bộ máy toán học đồ sộ của thế kỷ 21.

Mất cả nửa năm mà tôi vẫn không thể hoàn thành “Truyện tranh” – về NBC và “Bổ đề cơ bản”. Rồi cái ngày 19-8-2010 đã đến gần. Một hôm nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh giáo sư  Tạ Quang Bửu (23-7- 2010) tôi có hỏi GS Ngô Việt Trung xem bác ấy có giúp gì được cho ý tưởng đó. Tôi có nói rõ rằng Số học thì tôi sẽ “vẽ” thế này, thế này, còn  Hình học thì thế kia…v.v….Nhưng cái gọi là “Bổ đề cơ bản” tôi chưa biết phải “vẽ” thế nào cả. Có lẽ bác ấy chả tin một việc như thế nhưng có nói rằng bây giờ chả ai còn đi làm một cái việc mà cụ tư lệnh Tạ Quang Bửu đã làm và làm rất thành công là phổ biến khoa học. Không biết có ai xem tôi như kẻ dở hơi, biết bơi không nhỉ?

Hôm 22-8-2010, sau khi cùng nghe Webcast bài thuyết trình của GS.NBC em tôi có chỉ cho xem bản tin của Viện Princeton. Tôi như vớ được vàng vì thấy trang bìa có một minh họa vô cùng đẹp của GS.Bill Caselman về “Bổ đề cơ bản”. Tôi đã xin phép ông (đang dự Đại hội tại Hyderabad) để sử dụng bức minh họa đó, thứ mà tôi loay hoay mãi với cái truyện tranh.

(Còn nữa)

Tác giả: Nguyễn Quốc Nam.