Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ vừa công bố sáng 19/7 về việc chấp hành quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, VNPT đã có nhiều sai phạm về đầu tư mua sắm gây lãng phí vốn.

Trong giai đoạn từ năm 2006 – 2011, VNPT đã đầu tư không hiệu quả, có nhiều sai phạm gây lãng phí vốn.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, trong những năm vừa qua, dù bị cạnh tranh gay gắt, tình hình kinh tế nhiều biến động, nhưng VNPT đã có bước tăng trưởng và phát triển nhanh, bảo đảm tốt thông tin đối nội, đối ngoại, quốc phòng, an ninh của đất nước; xây dựng ngành viễn thông và CNTT liên tục phát triển với tốc độ nhanh, mạnh. Ðến nay, công nghệ viễn thông Việt Nam đã đạt mức cao của khu vực và dẫn đầu về tốc độ phát triển viễn thông – CNTT trong nhiều năm nay.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, công tác quản lý, sử dụng vốn, tài sản từ năm 2006 đến năm 2011 VNPT và một số đơn vị thành viên còn để xảy ra những khuyết điểm, vi phạm. Cụ thể:

Về quản lý đầu tư và mua sắm tài sản: Trong giai đoạn từ năm 2006 – 2011, VNPT đã triển khai một số dự án đầu tư lớn, quá trình thực hiện có nhiều dự án tăng tổng mức đầu tư; chậm tiến độ, trung bình thời gian chậm của mỗi dự án là 8,7 tháng, dẫn đến tăng chi phí đầu tư, giảm hiệu quả sử dụng vốn; chậm quyết toán vốn đầu tư, nhất là các dự án mua sắm thiết bị lớn.

– Do đánh giá xu hướng phát triển của thị trường viễn thông chưa tốt, quá trình thực hiện đầu tư chưa tuân thủ nghiêm các quy định về trình tự, thủ tục đầu tư v.v. dẫn đến vật tư, thiết bị mua về không sử dụng hết, khai thác kém hiệu quả, phải dừng đầu tư, gây lãng phí, thiệt hại về vốn như: dự án cáp đồng còn tồn kho vật tư cáp các loại trị giá 70,497 tỷ đồng; dự án Cityphone lỗ và tài sản không khấu hao hết tổng cộng 168,522 tỷ đồng.

Dự án đầu tư tuyến cáp quang biển trục Bắc – Nam gần 3.000 tỷ đồng bằng vốn vay ODA của Nhật Bản đã chậm tiến độ gần 10 năm. Nguyên nhân chủ yếu là: khâu khảo sát, thiết kế, lập dự toán, thẩm tra, phê duyệt thực hiện kéo dài từ năm 2004 đến năm 2007; VNPT chưa tổ chức thực hiện đúng các yêu cầu quy định, sau nhiều lần đôn đốc của Chính phủ, Bộ TT&TT và ĐSQ Nhật Bản nhưng dự án vẫn chưa thực hiện xong giai đoạn đấu thầu, làm ảnh hưởng tới hiệu quả của dự án và môi trường đầu tư trong việc sử dụng nguồn vốn ODA.

Việc quyết định đầu tư dự án vệ tinh Vinasat I, II với tổng mức đầu tư 9.280 tỷ đồng, tuy đạt được mục tiêu về chính trị – xã hội, khẳng định chủ quyền của Quốc gia đối với nguồn tài nguyên trên quỹ đạo vệ tinh, đảm bảo yêu cầu về thông tin vệ tinh phục vụ an ninh, quốc phòng, phòng chống thiên tai… nhưng đến thời điểm năm 2011 chưa đảm bảo hiệu quả kinh doanh như kế hoạch trong dự án được phê duyệt, lỗ vượt dự kiến 329 tỷ đồng.

Về quản lý đầu tư tài chính dài hạn tại các doanh nghiệp ngoài VNPT: đến thời điểm 31/12/2011, VNPT đã đầu tư góp vốn vào 86 doanh nghiệp (chủ yếu về bưu chính, viễn thông) với tổng giá trị 3.273,23 tỷ đồng, trong đó: 38 doanh nghiệp thu được 322 tỷ đồng lợi nhuận với tỷ suất bình quân 15,64%; 28 doanh nghiệp với giá trị đầu tư 196 tỷ đồng nhưng lợi nhuận thu được thấp (tỷ suất bình quân chỉ đạt 3,16%) và 20 doanh nghiệp khác và quỹ với giá trị đầu tư 723,8 tỷ đồng trong thời gian dài (từ 3 đến 5 năm) không thu được lợi nhuận, gây lãng phí vốn đầu tư.

VNPT chưa thực hiện nghiêm và đầy đủ trình tự, thủ tục theo Nghị định của Chính phủ và quy định của Bộ Tài chính về việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành nghề kinh doanh chính đối với 11 đơn vị. Đáng lưu ý là các sai phạm, yếu kém trong quản lý tại Công ty Tài chính Bưu điện, dẫn đến kết quả kinh doanh thua lỗ, mất vốn lớn đã được Kiểm toán Nhà nước kiểm toán, kết luận.

Về Quản lý và sử dụng đất đai: VNPT cùng với các đơn vị thành viên đã và đang quản lý 7.331.988,61m vuông đất nhưng chưa có số liệu, hồ sơ đầy đủ, chính xác về quản lý, sử dụng đất đai tập trung tại Tập đoàn, trong thời gian dài chưa hoàn chỉnh hồ sơ pháp lý, chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước, công tác quản lý chưa chặt chẽ, sử dụng đất không đúng mục đích.v.v.

Về việc quản lý doanh thu, chi phí, kết quả hoạt động kinh doanh và thực hiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước: VNPT điều tiết doanh thu giữa các đơn vị hạch toán phụ thuộc từ năm 2006 đến 2010 (mỗi năm bình quân khoảng 1 đến 2 ngàn tỷ đồng), hạch toán tăng doanh thu cuối năm 2011 bằng việc xuất thẻ di động trả trước hơn 4.496 tỷ đồng, dẫn đến kết quả hoạt động kinh doanh phản ánh trên báo cáo tài chính hàng năm của các đơn vị chưa đúng với thực tế, có đơn vị kinh doanh có lãi trở thành lỗ và ngược lại.

Một số đơn vị hạch toán phụ thuộc VNPT đã chi phí khuyến mại vượt thời gian quy định, không phát sinh nguồn thu dẫn đến phải chịu thuế thu nhập tăng thêm 1.918,37 tỷ đồng. Công ty VMS (MobiFone) thực hiện khuyến mại vượt giới hạn giá trị dịch vụ so với quy định (từ năm 2006 đến 2011) là 6.336,211 tỷ đồng và hạch toán doanh thu dịch vụ di động trả trước khi chưa cung cấp dịch vụ 1.010 tỷ đồng. Dẫn đến phải nộp thêm một khoản thuế thu nhập, làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp.

Căn cứ Kết luận thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ và VNPT thực hiện một số nội dung sau:

– Bộ Thông tin và Truyền thông: Thẩm định và đề xuất Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án tổ chức, sắp xếp lại mô hình hoạt động của VNPT, ban hành, điều chỉnh cơ chế nhất là đối với các đơn vị hạch toán phụ thuộc do đã bộc lộ nhiều hạn chế trong quản lý, thiếu tự chủ trong hoạt động kinh doanh, đánh giá thiếu chính xác, khách quan về hiệu quả kinh doanh và quản lý sử dụng vốn, tài sản tại các đơn vị.

– Bộ Tài chính: Rà soát lại các quy định của Chuẩn mực kế toán, chế độ hạch toán kế toán và xử lý các khoản doanh thu, chi phí đối với dịch vụ viễn thông nhất là doanh thu, chi phí khuyến mại, chỉ tiêu đánh giá xếp loại doanh nghiệp nhằm đảm bảo tính chính xác và khách quan. Phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo VNPT rà soát, điều chỉnh và xử lý theo quy định của pháp luật đối với các nội dung khác đã phát hiện qua thanh tra liên quan đến trách nhiệm của hai Bộ.

– Đối với VNPT: Kiểm điểm và chỉ đạo thực hiện kiểm điểm trách nhiệm cá nhân tại Công ty Mẹ và đơn vị thành viên liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm trong quản lý, sử dụng vốn, tài sản nêu trong phần kết quả thanh tra. Trong quá trình kiểm điểm đặc biệt chú ý đến các sai phạm trong đầu tư mua sắm và đầu tư tài chính, hững sai phạm cụ thể tại Công ty Tài chính Bưu điện, Công ty Viễn thông Quốc tế (VTI).

Tổng TTCP cũng kiến nghị xử lý thu hồi về ngân sách nhà nước các khoản về thuế do VNPT và các đơn vị thành viên chưa thực hiện và thực hiện chưa đúng quy định trị giá 105,836 tỷ đồng (trong đó: VAT là 57,772 tỷ đồng; thuế thu nhập doanh nghiệp là 48,064 tỷ đồng).

Thông báo chi tiết về kết luận thanh tra VNPT của Thanh tra Chính phủ hiện có tại đây.

Dương Linh
( Theo vietnamnet.vn )