Bổ đề cơ bản được chứng minh

Có thể Lập trình viên quan tâm: “Bổ đề cơ bản được chứng minh” – Top 10 phát hiện khoa học tiêu biểu nhất của năm 2009.

Hanoi-Aptech
Nhà toán học Robert Langlands

Năm 1979 nhà toán học người Mỹ gốc Canada, Robert Langlands đã phát triển một lý thuyết mang tính cách mạng và đầy tham vọng để liên kết hai 2 nhánh của toán học là lý thuyết số và lý thuyết nhóm. Trong một tập hợp ước đoán và hiểu sâu đáng kinh ngạc, lý thuyết bất đối xứng kết hợp với phương trình liên quan tới số nguyên, được biết đến như chương trình của Langlands. Langlands biết rằng nhiệm vụ chứng minh lý thuyết làm nền tảng cho công việc của nhiều thế hệ. Nhưng ông tin rằng một trong những bước xác nhận cần thiết – gọi là “bổ đề cơ bản” – sẽ hợp lý và đơn giản. Ông, và những người cộng tác và các sinh viên của mình đã có thể chứng minh trường hợp đặc biệt của định lý cơ bản. Nhưng các trường hợp chứng minh tổng quát khó hơn so với Langlands dự đoán – rất khó khăn, thực tế mất 30 năm để đạt được thành quả cuối cùng.

Hanoi-Aptech
Giáo sư, Tiến sỹ toán học Ngô Bảo Châu

Trong những năm gần đây, Ngô Bảo Châu, một nhà toán học Việt Nam làm việc tại trường Đại học Paris-Sud và Viện nghiên cứu cao cấp (trung tâm nghiên cứu lý thuyết cao cấp) (IAS) ở Princetion đưa ra một chứng minh khéo léo của bổ đề cơ sở. Khi được kiểm tra trong năm nay và khẳng định là chính xác, các nhà toán học trên toàn thế giới thở dài khoan khoái. Nhà toán học làm việc trong lĩnh vực này trong ba thập kỷ qua đã được khẳng định trên nguyên tắc rằng Bổ đề cơ bản đã thực sự chính xác và một ngày nào đó được chứng minh. “Như thể mọi người đang ở xa bờ sông đang chờ người nào đó đến và bắc cầu cho họ qua.” Peter Sarnak một nhà lý luận ở Viện nghiên cứu cấp cao IAS nói. “Và bây giờ tất nhiên mọi việc của người ở bờ sông bên kia cũng đã được chứng minh.”